To najwyższe z przyznawanych w Rzeczypospolitej odznaczeń zostało nadane Pani Profesor w uznaniu znamienitych zasług w upowszechnianiu idei wrażliwości na drugiego człowieka i bezinteresownej pomocy, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i służbie społeczeństwu polskiemu.
Uroczystość odbyła się w Pałacu Prezydenckim w dniu Święta Niepodległości 11 listopada 2019 roku. Wniosek o to wspaniałe odznaczenie dla Pani Profesor został skierowany do Kapituły Orderu ze środowiska lekarskiego – z Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, z Sekcji Rytmu Serca.
Pani Profesor jest absolwentką Gdańskiej Akademii Medycznej z roku 1957. Podjęła po studiach pracę w Alma Mater i jej ogromne zaangażowanie w pracę naukową i kliniczną zdecydowało, że w 1992 roku została kierownikiem II Kliniki Chorób Serca, którą zorganizowała od podstaw, a w 1994 roku otrzymała tytuł profesora. Działalność Kliniki prowadzonej przez Panią Profesor wniosła trudny do przecenienia wkład gdańskiej medycyny do rozwoju elektrostymulacji w Polsce.
Przez wiele lat pełniła funkcję konsultanta wojewódzkiego ds. kardiologii w regionach gdańskim i elbląskim. Doskonale sylwetkę Pani Profesor i jej osiągnięcia jako lekarza i naukowca scharakteryzował prezydent Rzeczypospolitej Andrzej Duda, odznaczając ją Orderem. Pan Prezydent podziękował za wielkie dzieło, jakie w swoim życiu i swoim życiem realizowała, i zapewnił, że Kapituła Orderu, podobnie jak Pan Prezydent, nie miała wątpliwości, że Pani Profesor zasługuje na takie wyróżnienie.
Pan Prezydent mówił o Pani Profesor: „Wybitna polska kardiolog, naukowiec i lekarz. Jako młoda dziewczyna przeżyła ciężkie chwile zesłania na daleką Syberię, w okolice Archangielska, doznała głodu, cierpienia, niedostatku, tęsknoty, wreszcie powrotu do Polski, takiej jaka ona była po II wojnie światowej, przecież nie w pełni wolnej, nie w pełni niepodległej, jednak tej Polski, w której mieszkali po prostu ludzie, którzy chcieli żyć, mieli swoje potrzeby, cierpienia i trudności. I Pani Profesor oddała się służbie drugiemu człowiekowi, jako harcerka najpierw, ale potem przede wszystkim jako lekarz. Stała się wybitnym kardiologiem, jednym z twórców polskiej współczesnej kardiologii, wychowawcą wielu pokoleń młodych kardiologów, dzisiaj już wielu doświadczonych lekarzy, także profesorów.”
Grażyna Świątecka wśród polskich kardiologów. Od lewej: profesorowie Tomasz Zdrojewski Jarosław Kaźmierczak, Adam Witkowski, Janina Stępińska, Grzegorz Raczak, Ewa Walczak, Maciej Sterliński, Przemysław Mitkowski, Maciej Kępa, Alicja Kubacka/Fot. Remigiusz Kwieciński
Pani Profesor Grażyna Świątecka to nie tylko wspaniały lekarz i naukowiec, ale także nieprzeciętny społecznik. I ten obszar jej pracy i pasji został również uhonorowany Orderem Orła Białego. Pani Profesor jest współzałożycielem pierwszego w Polsce społecznego telefonu zaufania. Ta inicjatywa, powstała w latach 50. XX wieku w Wielkiej Brytanii, niedługo czekała na podjęcie w Polsce. Pani Profesor już od 1967 roku zgromadziła wokół siebie wspaniałych wolontariuszy w Gdańskim Telefonie Zaufania „Anonimowy Przyjaciel”. Nieprzerwanie więc już od ponad 50 lat czuwają na dyżurach wolontariusze, gotowi nieść pomoc osobom dzwoniącym w potrzebie, pragnącym rozmowy, samotnym lub nawet myślącym o samobójstwie. Jest pewne, że na przestrzeni lat Telefon Zaufania uratował niejedno życie. Gdańska placówka zainspirowała powstawanie podobnych działań w całej Polsce. Pani Profesor założyła więc w 1991 roku Polskie Towarzystwo Pomocy Telefonicznej, które zrzesza wolontariuszy z całej Polski, pracujących w różnych formach pomocy telefonicznej, a coroczne konferencje organizowane przez PTPT gromadzą ponad 100 osób. Pani Profesor została w 2019 roku wybrana na kolejną kadencję Prezesem PTPT.
Pan Prezydent Andrzej Duda odniósł się w czasie uroczystości również do tego obszaru wspaniałej aktywności Pani Profesor Grażyny Świąteckiej: „Pani Profesor, poza tym, że była wybitnym kardiologiem, przede wszystkim uczyniła coś, o czym w Polsce nie wiedziało wielu ludzi, a co, mam nadzieję, będzie sławne. Jest twórcą pierwszego w Polsce telefonu zaufania. Niby sprawa tak banalna, a jednak tak bardzo ważna. Działalność Telefonu ratowała życie tak wielu ludziom, zdrowie psychiczne, osobistą stabilizację, ratowała rodziny. Pewnie trudno wymienić to wszystko, co zwykły człowiek w naszym kraju, który popadł w trudności czy kryzys, zawdzięcza Pani Profesor i wszystkim osobom, z którymi współpracowała. Właśnie przez to, wydawałoby się tak proste i oczywiste rozwiązanie, a przecież którego wcześnie nie było. To właśnie za to, Pani Profesor, za to wielkie dzieło, za jego pomysł, za jego realizację, jest to największe polskie odznaczenie”.
Profesor Grażyna Świątecka odbiera odznaczenie z rąk Andrzej Dudy, prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej / Fot. Remigiusz Kwieciński
Pani Profesor podkreśla nieustannie, że Order to docenienie działalności współpracujących z nią lekarzy kardiologów. Cieszyła ją ogromnie obecność na uroczystości zaprzyjaźnionych przedstawicieli tej dziedziny medycyny. To wyróżnienie jest również wspaniałą nagrodą dla wolontariuszy z telefonów zaufania w Polsce. PTPT było reprezentowane na uroczystości przez wolontariuszy z Gdańska i z innych miast w Polsce, a wszyscy zaproszeni odczuwali dumę i wzruszenie. Pan Prezydent Andrzej Duda zakończył przemówienie kolejnymi pięknymi słowami na temat zasług Pani Profesor Grażyny Świąteckiej: „To także odznaczenie za humanizm chrześcijański w polskiej medycynie, który Pani Profesor z takim oddaniem przez całe swoje życie zawodowe realizuje, za niezwykłe przekonanie o konieczności właśnie takiego prowadzenia polskich spraw i takiego wychowywania młodych pokoleń polskich lekarzy i takiego sposobu służenia polskim pacjentom, takiego spojrzenia na pacjenta. Za to Pani Profesor w imieniu Rzeczypospolitej z całego serca dziękuję, wręczając ten symbol uznania ze strony wszystkich obywateli Rzeczypospolitej.” W odniesieniu do tych pięknych słów warto dodać kilka dalszych informacji o społeczno-humanistycznej działalności Pani Profesor. Będąc nadal lekarzem działającym społecznie, służy poradą lekarską osobom potrzebującym. Wśród takich osób są m.in. Sybiracy. Przyznany w 2009 roku Krzyż Zesłańców Sybiru jest nie tylko śladem jej pięcioletniego zesłania wraz rodzicami do regionu archangielskiego (1940–1945), ale przede wszystkim wyrazem wdzięczności za taką pomoc. Niewątpliwie efektem działalności Pani Profesor w Telefonie Zaufania i wyczulenia na psychiczne problemy we współczesnym świecie był fakt, że znalazła się w gronie osób zakładających w 2002 roku Polskie Towarzystwo Suicydologiczne. W 2009 roku roku Polskie Towarzystwo Lekarskie odznaczyło Panią Profesor najwyższym wyróżnieniem „Gloria Medicinae”, a w 2019 roku Rada Miasta Gdańska – medalem św. Wojciecha. Pani Prof. Grażyna Świątecka jest autorką opracowań na temat powołania lekarskiego o głębokim wymiarze humanistycznym. Opracowania te stały się podstawą ustanowienia dorocznej Nagrody im. Aleksandry Gabrysiak Okręgowej Izby Lekarskiej w Gdańsku, przyznawanej współczesnym „Judymom”, lekarzom szczególnie oddanym lekarskiej działalności charytatywnej. Pani Profesor Grażyna Świątecka jest przewodniczącym Kapituły tej Nagrody. W Okręgowej Izbie Lekarskiej w Gdańsku pełniła wiele funkcji, m.in. jest Rzecznikiem Odpowiedzialności Zawodowej, a obecnie członkiem Sądu Lekarskiego. Przez 6 lat Pani Profesor pełniła też funkcję prezesa Pomorskiego Oddziału Katolickiego Stowarzyszenia Lekarzy Polskich (2009–2015). Zawdzięczamy jej cykl niezwykle wartościowych konferencji „Spotkania z etyką w medycynie”. Z oddaniem propaguje wspaniałą sylwetkę doktor Aleksandry Gabrysiak, która, opiekując się więźniami i osobami uzależnionymi, straciła życie z rąk jednego z zaproszonych do jej domu podopiecznych.
Prof. Małgorzata Sznitowska obecna na uroczystości w Pałacu Prezydenckim w imieniu Rektora Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego