Okres wakacyjny 2016 roku nie był dla ustawodawcy okresem przestoju. W ostatnich tygodniach i miesiącach do Komisji Legislacyjnej OIL wpływały projekty zmian przepisów warte uwagi. Poniżej kilka słów na temat najciekawszych projektów zmian
Refundacja wyrobów medycznych Komisja opiniowała projekt ustawy o zmianie ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych oraz niektórych innych ustaw. Oprócz postanowień nie wpływających bezpośrednio na pracę lekarzy, projekt ten zawierał propozycję wprowadzenia nowego przepisu (art. 9b) według którego świadczeniodawca (w praktyce najczęściej lekarz leczący) miałby obowiązek informowania pacjenta:
1/ o wyrobach medycznych określonych w obwieszczeniu, których urzędowa cena zbytu przekracza wysokość limitu finansowania, a które są możliwe do zastosowania w danym wskazaniu klinicznym, w danej procedurze medycznej stosowanej przez świadczeniodawcę, oraz
2/ o możliwości zastosowania wyrobu medycznego, w stosunku do którego nie została wydana decyzja o ustaleniu urzędowej ceny zbytu, a który należy do grupy wyrobów medycznych należących do grupy określonej w przepisach wydanych przez Ministra Zdrowia.
Nie wnikając w szczegóły dotyczące samych wyrobów medycznych, do których odnoszą się projektowane przepisy, Komisja zwróciła uwagę, iż na lekarzu niewątpliwie ciąży już, z mocy art. 31 ust. 1 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, obowiązek informowania pacjenta o możliwych oraz proponowanych metodach diagnostycznych i leczniczych. Wykonanie tego obowiązku oznacza jednak informowanie o metodach leczenia i diagnozowania, co jest zgodne z zakresem wykonywania zawodu lekarza wynikającym z art. 2 uozld. Nowy obowiązek przewidziany w projekcie przewiduje konieczność informowania o wskazanych wyrobach medycznych, a więc o konkretnych produktach, oczekiwaniem pacjenta będzie zaś zapewne uzyskanie do lekarza nie tylko informacji, ale i rekomendacji czy polecenia określonych wyrobów. W ocenie Komisji rodzi to zasadnicze obawy o zgodność z art. 63 ust. 1 Kodeku Etyki Lekarskiej (zakaz udziału w działaniach komercyjnych) oraz może narażać lekarzy na zarzut naruszenia art. 51a KEL (związki z producentami wyrobów medycznych, brak obiektywizmu). Poza tym Komisja w zajętym w tej sprawie stanowisku podkreśliła, że projekt wprowadza ten nowy obowiązek bez określenia zasad dokumentowania jego spełnienia, co w świetle aktualnego orzecznictwa, kładącego ogromny nacisk na fakt wykonania przez lekarza obowiązków informacyjnych wobec pacjenta, jest niemożliwe do zaakceptowania. Obowiązki informacyjne lekarza wobec pacjenta powinny, zdaniem Komisji, wynikać wyłącznie z treści art. 31 uozld, a zatem odnosić się do metod leczenia i diagnozowania a nie do wyrobów medycznych.
Przechowywanie dokumentacji po likwidacji praktyki Kolejnym ciekawym projektem jest propozycja nowelizacji ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, mająca uregulować kwestie obowiązku przechowywania dokumentacji medycznej praktyk zawodowych po ich likwidacji na skutek śmierci lekarza. Przypomnijmy, że problem ten dotyczy wyłącznie gabinetów lekarskich (praktyk indywidualnych), gdyż w odniesieniu do podmiotów leczniczych (zoz), został już uregulowany (po wykreśleniu podmiotu leczniczego z rejestru dokumentację medyczną ma obowiązek przechowywać ten, kto zakład prowadził). Do dziś jednak nie wiadomo w jaki sposób postępować mają ci, którzy wchodzą w posiadanie dokumentacji medycznej pacjentów po śmierci lekarza (rodzina, właściciel wynajmowanego przez lekarza gabinetu itp.). Od kilku lat powraca pomysł powierzenia przechowywania takiej dokumentacji izbom lekarskim, przy czym żaden z dotychczasowych projektów nie wyjaśniał dostatecznie w jaki sposób ma dojść do przekazania dokumentacji, momentu przejęcia za nią odpowiedzialności oraz kwestii finansowania. Projekt, który wpłynął do Komisji Legislacyjnej latem tego roku wydaje się pod wieloma względami bardziej dopracowany, choć na pewno wymagać będzie jeszcze wielu zmian nim zapoczątkuje nową procedurę postępowania z dokumentacją medyczną.
Specjalizacje lekarskie Do Komisji wpłynął także projekt zmiany wykazu specjalizacji lekarskich, zgodnie z którym planowane jest zastąpienie specjalizacji o nazwie endokrynologia ginekologiczna i rozrodczość – specjalizacją endokrynologia ginekologiczna i andrologia, oraz zastąpienie specjalizacji gastroenterologia – specjalizacją o nazwie: gastroenterologia i hepatologia. Komisja negatywnie zaopiniowała ten projekt, wskazując na brak potrzeby dokonywania zmian w nomenklaturach tych dwóch specjalizacji.
Iwona Kaczorowska-Kossowska
Radca prawny OIL w Gdańsku