Każdego miesiąca do okręgowych izb lekarskich wpływa wiele projektów nowych ustaw i rozporządzeń. W ostatnich miesiącach projekty te dotyczyły jednak szczególnie ciekawych zagadnień. I choć prawem stanie się być może tylko część z nich, na pewno warto wiedzieć w jakim kierunku prowadzone są prace legislacyjne polskiego prawodawcy.
Tajemnica lekarska Projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta – to próba częściowego odwrócenia skutków ostatniej nowelizacji ustawy o prawach pacjenta i RPP, która wprowadziła możliwość zwolnienia lekarza z tajemnicy zawodowej po śmierci pacjenta przez osobę bliską, z jednoczesnym uprawnieniem do sprzeciwu wobec tego zwolnienia przez inną osobę bliską. Uzasadnienie projektu wskazuje na występowanie w praktyce tych trudności, na które wskazywała Komisja Legislacyjna OIL w Gdańsku w odniesieniu do projektu poprzedniej nowelizacji. Projekt przewiduje, że jeśli ktokolwiek życzyłby sobie zwolnienia lekarza z obowiązku zachowania tajemnicy po śmierci pacjenta, będzie mógł złożyć w tej sprawie wniosek do sądu, a ten, w postępowaniu nieprocesowym, rozstrzygnąłby czy wniosek zasługuje na uwzględnienie, określając jednocześnie w jakim zakresie, wobec kogo, i w stosunku do których danych lekarz tajemnicę może ujawnić.
Z punktu widzenia wykonywania zawodu lekarza należy uznać projekt za bardzo korzystny, gdyż zdejmuje on całkowicie z lekarza konieczność stawania w obliczu rozbieżnych wniosków rodziny i związanych z tym nierzadko konfliktów wewnątrzrodzinnych. Komisja Legislacyjna OIL zaopiniowała pozytywnie treść tego projektu.
Staż podyplomowy Odmiennie oceniono projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie stażu podyplomowego lekarza i lekarza dentysty, treść uwag do tego projektu opublikowanych na stronie Rządowego Centrum Legislacji świadczy zaś o tym, iż liczne zastrzeżenia do projektu zgłosiły także inne podmioty uczestniczące w konsultacjach społecznych. Szczególnie krytycznie odniesiono się w nich do rezygnacji ze stażu cząstkowego w zakresie anestezjologii i intensywnej terapii oraz do planów wprowadzenia zmian od 1 marca 2018 r., kiedy to staż rozpoczyna mniejsza ilość osób, dołączana jak dotąd do lekarzy i lekarzy dentystów rozpoczynających staż w październiku. Zastrzeżenia OIL w Gdańsku wzbudziły plan znacznego rozszerzenia programu stażu podyplomowego z zakresu medycyny rodzinnej (do 14 tygodni); nie znajdując merytorycznego uzasadnienia dla tak znacznego wydłużenia stażu cząstkowego w tym zakresie kosztem innych dziedzin Prezydium zwróciło uwagę dodatkowo na fakt, iż realizacja każdego etapu szkolenia stażystów wymaga od podmiotu szkolącego zapewnienia odpowiedniej kadry lekarskiej dysponującej wymaganymi kwalifikacjami. Zapewnienie lekarzy, którzy mogliby nadzorować pracę stażysty i spełniać wszystkie pozostałe wymagania stawiane podmiotowi szkolącemu może nie być możliwe bez odpowiedniego okresu vacatio legis takiego rozwiązania, które nie zostało w ocenie Prezydium zapewnione. W skierowanym do Rządowego Centrum Legislacji stanowisku Prezydium odniosło się też do planowanych zmian zapisów dotyczących zasad przydzielania miejsc stażowych. Projekt przewiduje bowiem iż działalność naukowa i społeczna prowadzona w trakcie studiów związana byłaby z przyznaniem dodatkowej punktacji na etapie rozdzielania miejsc stażowych (co samo w sobie nie budzi zastrzeżeń), jednak kryteria przyznawania tych punktów, w szczególności możliwość ich sumowania, nie zostały określone wystarczająco precyzyjnie.
Powszechnym zastrzeżeniem zgłaszanym przez gremia uczestniczące w konsultacjach społecznych była ponadto kwestia zbyt krótkiego terminu przewidzianego na zaopiniowanie tego bardzo obszernego projektu – OIL w Gdańsku na ustosunkowanie się do projektu miała 2 dni.
Elektroniczna Dokumentacja Medyczna Trzecim ważnym projektem wartym omówienia jest rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie rodzajów elektronicznej dokumentacji medycznej. Ma ono określić które elementy dokumentacji medycznej zostaną w pierwszej kolejności objęte powszechnym obowiązkiem prowadzenia ich w formie elektronicznej, tj. wprowadzania do Systemu Informacji Medycznej. Wg projektu ma to być informacja o rozpoznaniu choroby, problemu zdrowotnego lub urazu, wynikach przeprowadzonych badań, przyczynie odmowy przyjęcia do szpitala, udzielonych świadczeniach zdrowotnych oraz ewentualnych zaleceniach, wydawana pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu w przypadku odmowy przyjęcia do szpitala, informacja dla lekarza kierującego oraz karta informacyjna z leczenia szpitalnego. Jak wynika więc z projektu, prawodawca na ‘pierwszy ogień’ planuje wziąć dokumentację medyczną zewnętrzną, uzasadniając to troską o dostępność dokumentacji dla pacjenta.
Jeśli projekt zostałby wprowadzony w takim kształcie, z pewnością wpłynie on nie tylko na dostępność dokumentacji dla pacjentów (choć niekoniecznie w kierunku zakładanym przez projektodawcę), ale także i na komunikację pomiędzy świadczeniodawcami.
Iwona Kaczorowska-Kossowska
Radca prawny OIL w Gdańsku
Omawiane projekty rozporządzeń dostępne są na stronie Rządowego Centrum Legislacji