W styczniu 2019 roku decyzją ministra zdrowia z Krajowej Rady ds. Onkologii odwołano profesorów: Jacka Jassema, Rafała Dziadziuszkę, Piotra Rutkowskiego, Wiesława Jędrzejczaka oraz doktora Janusza Medera. OIL w Gdańsku zwróciła się o wyjaśnienie powodów tej decyzji dotyczących profesora Jacka Jassema i Rafała Dziadziuszki, członków gdańskiego samorządu lekarskiego. 

Poniżej publikujemy odpowiedź Ministerstwa Zdrowia

pismo MZ

W ubiegłym roku Ministerstwo Zdrowia we współpracy z Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia (CSIOZ) uruchomiło Rejestr Asystentów Medycznych (RAM), który został udostępniony na stronie: https://ram.rejestrymedyczne.csioz.gov.pl.

 Celem powstania RAM było przede wszystkim usprawnienie pracy lekarzy, lekarzy dentystów i felczerów w zakresie wystawiania zaświadczeń lekarskich w wersji elektronicznej (eZLA). W RAM lekarz, lekarz dentysta i felczer mogą tworzyć upoważnienia dla asystentów medycznych do wystawiania w ich imieniu zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy. Dzięki tej funkcjonalności lekarz zyskuje więcej czasu dla pacjenta.

 Chcielibyśmy zachęcić Państwa do wykorzystywania funkcjonalności jakie daje RAM. Szczegółowe informacje dotyczące RAM udostępniamy na naszej stronie.

 W przypadku pytań prosimy o kontakt z infolinią pod numerem telefonu 19 457 (czynna w dni robocze w godzinach od 9:00 do 15:00) lub wysłanie wiadomości e-miał na adres: ram@csioz.gov.pl.

ulotka 

Pacjenci stomatologiczni coraz częściej wnoszą skargi z powodu niezadowolenia z leczenia. Zwykle dotyczą one procedur, za które dużo zapłacili: implanty, rozległe mosty, aparaty ortodontyczne. Czasem pretensje dotyczą podstawowego leczenia w ramach refundacji z NFZ. Niestety, często pokrzywdzeni mają rację, ale równie często są to nieuzasadnione pretensje.

PRZYPADEK PIERWSZY

Pacjentka zgłosiła się do lekarza dentysty w celu wykonania ruchomych uzupełnień osiadających w ramach refundacji z NFZ. Lekarz przeprowadził badanie jamy ustnej, instruktaż higieny oraz zlecił usunięcie kilku korzeni zębów, które nie nadawały się do leczenia. Po wygojeniu zębodołów lekarz pobrał wyciski, ustalił wysokość zwarcia i dobrał kolor zębów. Wykonano przymiarkę. Pacjentka nie zgłaszała zastrzeżeń. Protezy zostały oddane. Pacjentka została poinformowana o konieczności wizyt kontrolnych. Po dwóch tygodniach zgłosiła się do gabinetu. Lekarz stwierdził odleżynę w przedsionku w okolicy siekaczy szczęki i dokonał stosownej korekty oraz zalecił Baikadent w celu leczenia zmiany w jamie ustnej. Pacjentka więcej nie pojawiła się w gabinecie, aby dokonać korektę.

W złożonych zeznaniach pokrzywdzona podała, że nie zrobiła tego, ponieważ nie widziała sensu, gdyż lekarz twierdził, że do protez trzeba się przyzwyczaić. Niezadowolona z leczenia pacjentka złożyła skargę do Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej. W skardze podała, że „nie może nosić protez, ponieważ sprawiają jej ból, nie może w nich jeść, pić ani rozmawiać”. Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, w tym zasięgnięciu opinii biegłej specjalisty protetyki stomatologicznej, Rzecznik przedstawił lekarzowi zarzut nieprawidłowego postępowania terapeutycznego wobec pokrzywdzonej i wniósł wniosek o ukaranie.

Rzecznik zarzucił lekarzowi „nieprawidłowe postępowanie terapeutyczne wobec pacjentki, polegające na tym, że nieprawidłowo wykonała uzupełnienia protetyczne, które nie spełniają funkcji rehabilitacji narządu żucia, co doprowadziło do dyskomfortu, trudności i braku możliwości użytkowania uzupełnień, co stanowi naruszenie art. 8 Kodeksu Etyki Lekarskiej i art. 4 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty”.

Okręgowy Sąd Lekarski po rozpoznaniu sprawy uniewinnił lekarza od postawionego mu zarzutu. Od orzeczenia Sądu I instancji odwołanie wniosła pokrzywdzona, wnosząc o zmianę orzeczenia i ukaranie obwinionego stosowną karą. Naczelny Sąd Lekarski dokładnie przeanalizował materiał dowodowy. Powołana w sprawie biegła badała pacjentkę półtora roku po zakończeniu wizyt u obwinionego. Ocena procesu diagnostyczno- -leczniczego przeprowadzonego przez obwinionego była całkowicie pozytywna.

Biegła podkreśliła, że uzupełnienia zostały prawidłowo zaprojektowane i wykonane zgodnie z procedurą przypisaną świadczeniom protetycznym gwarantowanym ze środków publicznych. W części dotyczącej funkcjonalności protez biegła wskazała, że fakt nieprzylegania protezy górnej do podłoża oraz brak możliwości wprowadzenia protezy dolnej mogą świadczyć o nieużytkowaniu protez przez pacjentkę. Biegła podkreśliła też fakt, że zgodnie z wyjaśnieniami pokrzywdzonej, wykonane przez obwinionego uzupełnienia były jej pierwszymi protezami. Proces adaptacji, szczególnie gdy dotyczy pierwszych dla pacjenta protez, trwa co najmniej kilka tygodni. Często potrzeba wielu korekt, a przede wszystkim współpracy i cierpliwości ze strony pacjenta, by mógł on bez wysiłku zakładać i zdejmować protezy, swobodnie mówić i uśmiechać się, bez trudności spożywać pokarmy. Naczelny Sąd Lekarski uznał decyzję Sądu I instancji za słuszną i utrzymał orzeczenie uniewinniające obwinionego lekarza w mocy.

PRZYPADEK DRUGI

Inna sprawa dotycząca również leczenia protetycznego miała jednak bardziej nieprzyjemny dla lekarza przebieg. Pacjent zgłosił się do gabinetu stomatologicznego w celu wykonania uzupełnienia protetycznego w żuchwie w ramach umowy z NFZ. Przed pobraniem wycisków lekarz zapytał o uzupełnienie w szczęce, ponieważ konieczne jest pobranie wycisków z tym uzupełnieniem w celu ustalenia zgryzu. Pacjent stwierdził, że protezę górną posiada, ale jej nie użytkuje, ponieważ była wykonana w ramach ubezpieczenia i według niego zrobiono to źle. Lekarz zaproponował wykonanie protezy w szczęce również w ramach umowy z NFZ, ale pacjent zażyczył sobie wykonania protezy odpłatnie. Pacjent podpisał plan leczenia zakładający wykonanie górnego uzupełnienia odpłatnie oraz dolnego uzupełnienia w ramach refundacji z NFZ. Protezy zostały wykonane. Kilka dni po oddaniu uzupełnień pacjent przestał być z nich zadowolony i zwrócił się do lekarza o zwrot pieniędzy za wykonaną usługę. Lekarz nie wyraził na to zgody.

Pacjent złożył skargę do NFZ, na skutek której Konsultant Wojewódzki w dziedzinie protetyki stomatologicznej orzekł, że proteza częściowa osiadająca dolna została wykonana niezgodnie z zasadami sztuki lekarskiej. W wyniku tej opinii lekarz dokonał korekty rozliczeń z NFZ i zwrócił środki pobrane za wykonanie tej protezy. Od znajomych pacjent dowiedział się, że proteza górna również należała się mu w ramach refundacji. Złożył skargę do Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej, oskarżając lekarza o chęć wyłudzenia pieniędzy od niego i równocześnie od NFZ. Oskarżenia te nie znalazły potwierdzenia w zebranej przez Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej dokumentacji. Ponadto lekarz utrzymywał, że to sam pacjent prosił o wykonanie protezy górnej prywatnie mimo wyjaśnień o bezcelowości takiego rozwiązania.

Rzecznik skierował do Okręgowego Sądu Lekarskiego wniosek o ukaranie lekarza, zarzucając mu: „nieudzielenie pacjentowi pełnej informacji dotyczącej możliwości jego leczenia”. Sąd I instancji nie dał wiary zeznaniom pokrzywdzonego, że lekarz przyjął pieniądze za protezę i od niego i od NFZ. Twierdzeniom tym przeczą rozliczenia z NFZ dotyczące protezy dolnej oraz faktura wystawiona przez lekarza za wykonanie protezy górnej. Ponadto Sąd uznał za nielogiczną argumentację, że lekarz chciał oszukać pacjenta nie proponując mu wykonania obu protez w ramach kontraktu z NFZ. Należy podkreślić, że protezy ruchome osiadające (a taką protezę zaplanowano u pokrzywdzonego w szczęce) wykonywał ten sam technik, z tych samych materiałów w ramach kontraktu oraz prywatnie. Suma, jaką otrzymał lekarz za wykonanie protezy prywatnie, była prawie identyczna z tą, którą otrzymałby zgodnie z umową z NFZ. Dla lekarza nie miało więc znaczenia, kto zapłaci za usługę.

Zdaniem Sądu I instancji lekarz rzeczywiście uległ prośbie pokrzywdzonego, który wierzył, że prywatnie wykonana proteza będzie lepsza. Okręgowy Sąd Lekarski uniewinnił obwinionego lekarza od zarzucanego mu przewinienia zawodowego. Naczelny Sąd Lekarski utrzymał orzeczenie Sądu I instancji w mocy.

Mariola Łyczewska 

Zgodnie z unijnymi regulacjami od 1 stycznia 2019 roku gabinety dentystyczne, w których stosowany jest amalgamat stomatologiczny oraz usuwane są wypełnienia z amalgamatu stomatologicznego muszą być wyposażone w seperatory amalgamatu. W przypadku usuwania zębów z wypełnieniami amalgamatowymi odpady medyczne z taką zawartością powinny być oznakowane odpowiednim kodem.

Obowiązek taki nakłada na nas art. 10 ust 4 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady EU 2017/852 z dnia 17 maja 2017 roku w sprawie rtęci oraz uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1102/2008.

Seperatory amalgamatu. Dla kogo niezbędne? 

Czy wszystkie gabinety stomatologiczne muszą być wyposażone w seperatory amalgamatu? Ministerstwo Zdrowia wprowadziło uchylenie tego obowiązku dla gabinetów ortodontycznych i protetycznych, gdyż nie używają one amalgamatu do wypełnień  i nie usuwają wypełnień amalgamatowych. A co z innymi gabinetami, które w swoich kontraktach z NFZ oraz w leczeniu komercyjnym nie mają jakiejkolwiek procedury, która byłaby związana z amalgamatem a co za tym idzie z rtęcią.

W większości gabinetów dentystycznych wypełnienia amalgamatowe są stosowane sporadycznie, jeśli w ogóle. Na naszym krajowym rynku dominują świadczenia komercyjne i już dawno wypełnienia amalgamatowe zostały zastąpione wypełnieniami światłoutwardzalnymi.To dlaczego obciążać właścicieli gabinetów dentystycznych ogromnym kosztem zakupu, instalacji oraz serwisowania seperatorów amalgamatu. Dlaczego nie wyłączyć z tego obowiązku lekarzy dentystów, którzy na przestrzeni ostatnich lat nie stosowali amalgamatu u swoich pacjentów i jest to udokumentowane.Jeżeli amalgamat srebra jest rekomendowany i stosowany do wypełnień w zębach w odcinkach bocznych przez gabinety na kontraktach z NFZ, to obowiązek posiadania seperatora, a co za tym idzie koszt  z tym związany powinien być rekompensowany. Dlaczego znowu lekarze dentyści mają być obarczani nowymi wymogami, którym należy sprostać.

Trzy warianty pracy gabinetu stomatologicznego dot. stosowania amalgamatu

Do komisji stomatologicznych wielu Okręgowych Izb Lekarskich napływają pytania od lekarzy dentystów dotyczące nowych regulacji. Komisja stomatologiczna NRL podjęła stanowisko i wystosowała apele oraz pismo w tej sprawie do Ministerstwa Zdrowia, aby uzyskać jasną i oficjalną odpowiedź w sprawie problemów związanych z wykonaniem przez lekarzy dentystów unijnego obowiązku instalacji seperatorów amalgamatu w swoich praktykach.

Czy faktycznie wystarczy zaszeregować swój gabinet do jednej z trzech sytuacji zaproponowanej przez KS w swoim stanowisku z 25 stycznia 2019 roku? Taka informacja musi być podana w regulaminie podmiotu leczniczego sporządzonym na podstawie art. 24 ustawy o działalności leczniczej. W oparciu o schemat zaproponowany przez KS NRL model pracy gabinetu, w aspekcie stosowania amalgamatu stomatologicznego powinien polegać na zastosowaniu się do jednej z trzech sytuacji:

1.Do czasu podjęcia przez władze publiczne decyzji, o których mowa w apelach o refundacje, gabinety stomatologiczne, które chcą docelowo wykonywać wypełnienia amalgamatowe i je usuwać, a nie chcą bez zapewnienia należytej refundacji ryzykować inwestycję w separator amalgamatu, powinny w regulaminie podmiotu zawrzeć informację o tym że do czasu instalacji separatora;

• usuwają wypełnienia amalgamatowe w przypadkach, kiedy nie mają możliwości skierowania pacjenta do gabinetu wyposażonego w seperator.
• nie zakładają wypełnień amalgamatowych.

2.Gabinet inwestujący w chwili obecnej w instalację seperatora amalgamatu lub posiadający taką instalację, spełniającą warunek zatrzymania co najmniej 95 proc. cząstek amalgamatu musi mieć możliwość skorzystania z zastosowanej przez władze publiczne formy refundacji kosztów, o którym mowa w apelu NRL. Gabinet taki, z racji posiadania seperatora, pracuje z amalgamatem stomatologicznym usuwając i zakładając wypełnienia amalgamatowe, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w art.10 ust.2 rozporządzenia (zęby mleczne, wypełnienia u dzieci i młodzieży poniżej 15 r.ż. oraz kobiet ciężarnych i karmiących)

3.Gabinet stomatologiczny w regulaminie podmiotu działalności leczniczej dodaje informacje, że całkowicie i bezterminowo nie zakłada wypełnień amalgamatowych i z zastrzeżeniem przypadków pierwszej pomocy polegającej na trepanacji zęba poprzez wypełnienie amalgamatowe również ich nie usuwa.

A na razie mamy nadzieję, że przy najbliższej kontroli z Sanepidu nie będzie nałożona kara za niedostosowanie się do wymogów unijnych.

Ewa Siewierska Chomeniuk 

Wiceprezes Okręgowej Rady Lekarskiej

Przewodnicząca Komisji Stomatologicznej

Z dniem 9 lutego 2019r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, która zasadniczo zmienia dostęp osób bliskich do informacji objętych tajemnicą lekarską oraz do dokumentacji medycznej po śmierci pacjenta.

Sytuacja prawna od sierpnia 2016r.

Dotychczas każda osoba bliska była uprawniona do zwolnienia lekarza z tajemnicy lekarskiej w zakresie informacji dotyczących zmarłego członka rodziny. Pacjent nie mógł jednocześnie za życia temu przeciwdziałać.

Sprzeciw pacjenta.

W wyniku nowelizacji, która wejdzie w życie 9 lutego 2019r., każdy pacjent będzie miał możliwość zgłoszenia za życia sprzeciwu wobec ujawnienia tajemnicy lekarskiej osobom bliskim po swojej śmierci. Sprzeciw taki będzie załączany do dokumentacji medycznej. Przed wyrażeniem sprzeciwu, pacjent ma prawo do uzyskania informacji o skutkach złożenia takiego oświadczenia, np. o niemożności dostępu osób bliskich do informacji objętych tajemnicą po jego śmierci.

Ostatecznie zdecyduje sąd.

Sprzeciw nie będzie miał jednak charakteru bezwzględnego, gdyż sąd, na wniosek osoby bliskiej, będzie uprawniony do zwolnienia z tajemnicy lekarskiej, jeżeli jest to niezbędne:

1. w celu dochodzenia odszkodowania lub zadośćuczynienia, z tytułu śmierci pacjenta;
2. dla ochrony życia lub zdrowia osoby bliskiej.

Brak sprzeciwu.

W braku sprzeciwu pacjenta za życia, osoby bliskie mogą po jego śmierci nadal zwolnić lekarza z tajemnicy lekarskiej. W wypadku jednak gdy inna osoba bliska wyrazi sprzeciw wobec takiego zwolnienia rozstrzygać będzie sąd ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego (na wniosek osoby bliskiej lub lekarza).

W razie wątpliwości.

Nadto lekarz będzie mógł wystąpić do sądu o rozstrzygnięcie, czy dana osoba jest osobą bliską, której może zostać ujawniona informacja objęta tajemnicą lekarską po śmierci pacjenta.

Szersza definicja osoby bliskiej.

Pomimo wieloletniej krytyki kręgu osób bliskich określonego w ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, dopiero w wyniku nowelizacji, która wejdzie w życie z dniem 9 lutego 2019r. pod tym pojęciem będzie można rozumieć również krewnych pacjenta w linii bocznej (rodzeństwo i dzieci rodzeństwa).