Wręczenie Prawa Wykonywania Zawodu listopad 2016 rok. Fot. Wiesława Klemens 

Jak trudno jest wpłynąć na szeroko pojętą władzę, aby przeforsować korzystne dla środowiska lekarzy i lekarzy dentystów zmiany, wie pewnie tylko ten, kto taką walkę podejmował. Często nawet potencjalnie prosta i łatwa zmiana okazuje się sprawą nie do załatwienia. Podczas rozmów z Ministerstwem Zdrowia piętrzą się problemy, przeszkody, przepisy nie do przejścia no i sztandarowy brak pieniędzy. Z tym większą radością przyjąłem ogłoszenie planu przywrócenia stażu podyplomowego.

Sądzę, że argumentów za jego powrotem przytaczać już nie potrzeba, jednak z pewnością warto przypomnieć, że nie samo przywrócenie stażu będzie sukcesem, a przywrócenie go w zmienionej, unowocześnionej formie. Na podstawie badania przeprowadzonego na przełomie czerwca oraz lipca 2016 roku na grupie 295 lekarzy i lekarzy dentystów przez firmę PBS z Sopotu, na zlecenie Okręgowej Izby Lekarskiej w Gdańsku, staraliśmy się znaleźć odpowiedź na pytanie, jak powinien wyglądać idealny staż podyplomowy w oczach lekarzy i lekarzy dentystów.

W pierwszej kolejności należy zadać pytanie po co nam staż i czego chcemy młodych lekarzy na nim nauczyć? Sądzę, że większość osób zgodzi się z poglądem, że studia medyczne dobrze przygotowują nas do przyszłej pracy pod kątem teoretycznym. Jednak w przypadku nauczania umiejętności praktycznych jest już znacznie gorzej. I nie ma w tym nic dziwnego, skoro przepisy prawa zakazują studentom wykonywania jakichkolwiek czynności medycznych z przerwaniem ciągłości skóry pacjenta. Oczywiście coraz częściej na uczelniach medycznych w całym kraju spotkać możemy centra symulacji medycznej, jednak nauczanie w nich dopiero raczkuje, a i tak żaden fantom nigdy nie będzie w stanie zastąpić prawdziwego pacjenta. Stąd prosty wniosek, że czynności, których na studiach nie jesteśmy w stanie się nauczyć powinniśmy uczyć się podczas stażu podyplomowego. Ale czy w rzeczywistości tak jest? Z naszej ankiety wynika, że siedmiu na dziesięciu lekarzy ogólnie pozytywnie ocenia swój staż podyplomowy, jednak tylko 54% jest zdania, że przygotowuje on dobrze do dalszej pracy.

W takim razie w czym leży problem? Zapytaliśmy uczestników badania jak oceniają poszczególne elementy stażu podyplomowego. Najgorzej postrzegali możliwość opanowania umiejętności zachowania się w sytuacjach nagłych – jedynie co trzeci lekarz jest zdania, że staż pozwala nabyć doświadczenie w tym zakresie. Niewiele lepiej oceniano możliwość samodzielnego prowadzenia pacjenta pod opieką koordynatora stażu oraz zaangażowanie koordynatora stażu. Z pewnością są to bardzo istotne niedostatki stażu, które w przyszłości powinniśmy wyeliminować. Na szczęście są też elementy, które oceniamy bardzo pozytywnie. Należą do nich np.: wsparcie uzyskiwane od doświadczonych lekarzy oraz poziom zaangażowania w czynności administracyjne. Dentyści lepiej oceniają swój staż niż lekarze. Prawdopodobnie wynika to z faktu, że ich staż jest zdecydowanie bardziej praktyczny. W pytaniu dotyczącym możliwości samodzielnego wykonywania prostych procedur zabiegowych, tylko 1% lekarzy dentystów ocenił ten element negatywnie.

Jednym z ważniejszych pytań dotyczących „nowego” stażu podyplomowego jest jego organizacja. Ile tygodni, na jakich oddziałach powinni spędzać młodzi lekarze? Które ze staży cząstkowych najlepiej przygotują ich do przyszłej pracy? Na podstawie wyników naszego badania możemy zaproponować poniższy kształt stażu podyplomowego dla lekarzy: choroby wewnętrzne – 10 tygodni, pediatria – 6 tygodni, chirurgia ogólna z chirurgią urazową – 8 tygodni; położnictwo i ginekologia – 5 tygodni; Anestezjologia z intensywną terapią – 4 tygodnie, medycyna ratunkowa – 5 tygodni, psychiatria – 2 tygodnie, medycyna rodzinna – 5 tygodni, ponadto: krwiodawstwo – 20 godzin wykładów, orzecznictwo lekarskie – 15 godzin wykładowych, prawo medyczne – 20 godzin wykładowych. Bardzo pozytywnie została odebrana przedstawiona przez nas propozycja wprowadzenia kilku tygodni, podczas których będzie można realizować staż z indywidualnie wybranej dziedziny. 97% lekarzy uznało ten pomysł za bardzo oraz raczej dobry.

We wskazanym powyżej przykładzie byłoby to 5 tygodni, podczas których młodzi ludzie mogliby pracować na oddziale, z którym np. wiążą swoją przyszłość. Często jest tak, że studenci mają mylny obraz pracy na danym oddziale wynikający z ich czysto teoretycznego podejścia do danej dziedziny. Możliwość realnej pracy na takim oddziale może znacząco wpłynąć na przyszłą decyzję co do wyboru specjalizacji. Oczywiście w badaniu wskazywane były bardzo różne propozycje stażu, z których niektóre zakładały jego „okrojenie” do 4-5 podstawowych dziedzin medycyny, a całą resztę przeznaczenie na indywidualnie wybraną specjalność. W tej propozycji można spory nacisk położyć na takie dziedziny jak choroby wewnętrzne, chirurgia, pediatria, medycyna ratunkowa oraz medycyna rodzinna. Dzięki temu lekarze spędzą na tych oddziałach długi okres czasu, co umożliwi im realne nabranie umiejętności praktycznych i wiedzę teoretyczną. Krótkie pobyty na wielu oddziałach często nie prowadzą do niczego konstruktywnego. Zanim stażysta zacznie odnajdywać się na oddziale staż już się kończy. Im dłuższy pobyt w danym miejscu tym większe spektrum przypadków medycznych i możliwość wykonania szerszej gamy procedur. Rozważania na temat stażu z pewnością powinny być kontynuowane, a nasze badanie może być ciekawym głosem w dyskusji.

W przypadku lekarzy dentystów idealny staż, wg naszych respondentów, powinien wyglądać następująco: stomatologia zachowawcza – 10 tygodni, stomatologia dziecięca – 8 tygodni, chirurgia stomatologiczna – 9 tygodni, protetyka stomatologiczna – 9 tygodni, periodontologia – 5 tygodni, ortodoncja – 4 tygodnie, ratownictwo medyczne – 2 tygodnie, orzecznictwo lekarskie – 10 godzin, prawo medyczne – 20 godzin. Ponownie chciałbym zaznaczyć, że jest to wersja uśredniona, wynikająca z najczęściej powtarzających się odpowiedzi. Ciekawą jest obserwacja, że lekarze dentyści są bardziej sceptyczni w stosunku do pomysłu wprowadzenia kilku tygodni, podczas których będzie można realizować staż z indywidualnie wybranej dziedziny. Za bardzo dobry pomysł ten uznaje 59% osób. Prawdopodobnie dzieje się tak dlatego, że specjalności lekarsko dentystycznych jest znacznie mniej niż lekarskich i młodzi stomatolodzy w mniejszym stopniu czują potrzebę specjalizowania się.

Podsumowując, większy nacisk na naukę umiejętności praktycznych oraz postępowania w sytuacjach nagłych to główne elementy, których poprawienia oczekują młodzi lekarze. Zauważają, jak ważna jest medycyna ratunkowa i umiejętność szybkiego i dobrego reagowania w takich sytuacjach. Dodatkowo warto rozważyć propozycję wprowadzenia do programu stażu podyplomowego kilku tygodni podczas których, młodzi ludzie będą mogli wybrać oddział, którego charakterystykę pracy chcieliby poznać i być może zweryfikować swoje plany na przyszłość.

Arkadiusz Szycman 

Kształcenie podyplomowe lekarzy – raport PBS dla OIL Gdańsk – v2

 

Możliwość komentowania została wyłączona.