Apele i stanowiska Naczelnej Rady Lekarskiej dotyczące protestu lekarzy

– apel w sprawie lekarzy biorących udział w proteście;
– apel w sprawie poparcia obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;
– apel do lekarzy;
– stanowisko w sprawie oceny przebiegu protestu lekarzy;
– stanowisko w sprawie sprzeciwu wobec obniżania wymogów do uzyskania uprawnień do wykonywania zawodu lekarza albo lekarza dentysty na terenie Rzeczpospolitej Polskiej.

APEL Nr 7/17/P-VII
NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ
z dnia 27 października 2017 r.
w sprawie lekarzy biorących udział w proteście
Naczelna Rada Lekarska zwraca się z apelem do pracodawców i kierowników podmiotów leczniczych oraz kierowników specjalizacji, ordynatorów, pracowników środowisk akademickich ochrony zdrowia o stałe i czynne poparcie dla lekarzy rezydentów uczestniczących w akcji protestacyjnej a także wspierających ich protest innych lekarzy.
W ocenie Naczelnej Rady Lekarskiej postulaty protestujących są zasadne i odzwierciedlają oczekiwania środowiska lekarskiego od wielu lat artykułowane w stanowiskach organów samorządu lekarskiego. Naczelna Rada Lekarska mając na względzie, że postulaty protestujących dotyczą poprawy sytuacji w ochronie zdrowia, apeluje o wykazanie zrozumienia dla protestujących młodych lekarzy i niepodejmowanie wobec nich jakichkolwiek działań o charakterze represyjnym.

APEL Nr 8/17/P-VII
NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ
z dnia 27 października 2017 r.
w sprawie poparcia obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
Naczelna Rada Lekarska zwraca się z apelem do lekarzy i lekarzy dentystów, a za ich pośrednictwem do wszystkich obywateli, o poparcie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych przygotowanego przez Porozumienie Zawodów Medycznych.
Główne założenia projektu ustawy wychodzą naprzeciw oczekiwaniom całego środowiska lekarskiego szybkiego podwyższenia nakładów na ochronę zdrowia w Polsce, co jest warunkiem koniecznym dla realnej poprawy opieki zdrowotnej obywateli. Naczelna Rada Lekarska apeluje do lekarzy i lekarzy dentystów o włączenie się w akcję zbierania podpisów poparcia pod obywatelskim projektem ustawy.

APEL Nr 9/17/IIV
NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ
z dnia 27 października 2017 r.
do lekarzy
Naczelna Rada Lekarska, uwzględniając narastające głosy rozsądku środowiska lekarzy, którzy słusznie dostrzegają, że nadmierne obciążenie pracą wpływa negatywnie zarówno na jakość udzielanych pacjentom świadczeń zdrowotnych, jak i na możliwość regeneracji sił przez samych lekarzy, zwraca się do lekarzy
o ograniczenie w najbliższym czasie gotowości do świadczenia pracy i wykonywania świadczeń zdrowotnych, również w ramach umów cywilnoprawnych, do maksymalnie 48 godzin w tygodniu.

Stanowisko Nr 16/17/VII
NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ
z dnia 27 października 2017 r.
w sprawie oceny przebiegu protestu lekarzy
Naczelna Rada Lekarska, po dokonaniu analizy postulatów zgłaszanych przez lekarzy biorących udział w proteście, wskazuje, że działania protestujących mają na celu realizację tego, czego samorząd lekarski domaga się już od wielu lat. Protestujący nie zgłaszają nowych czy wygórowanych żądań, starają się po prostu uzyskać od władz państwowych wiążące zobowiązanie do realizacji działań, które już dawno powinny zostać podjęte, jeśli państwo odpowiedzialnie podchodziłoby do kwestii bezpieczeństwa zdrowotnego swoich obywateli. Wśród postulatów protestujących lekarzy znajduje się m.in. zwiększenie publicznych nakładów na ochronę zdrowia do poziomu 6,8 % PKB w ciągu najbliższych trzech lat, co pozwoli na znaczącą poprawę obecnego stanu opieki zdrowotnej w Polsce, postuluje się także zwiększenie liczby lekarzy, skrócenie kolejek oczekujących na udzielenie świadczeń zdrowotnych oraz ukrócenie wszechobecnej biurokracji, która całkowicie zawładnęła służbą zdrowia. Oczekiwania protestujących dotyczą także istotnej poprawy warunków pracy i płacy pracowników wykonujących zawody medyczne. Naczelna Rada Lekarska stwierdza, że żaden z postulatów protestujących nie wykracza poza to, czego od dawna nie tylko pracownicy ochrony zdrowia, ale także wszyscy obywatele powinni wymagać od władz państwowych. Wbrew twierdzeniom Ministra Zdrowia, nie można powiedzieć, że w chwili obecnej ustały już przyczyny prowadzenia protestu.
Zdaniem Naczelnej Rady Lekarskiej pozytywnie wypada także ocena dotychczasowego przebiegu protestu. Postawa lekarzy biorących w nim udział wskazuje, iż nie jest on protestem o charakterze politycznym, wymierzonym przeciwko jakimkolwiek ugrupowaniom. Naczelna Rada Lekarska uważa natomiast, że jeśli ktoś jest celem nieuzasadnionych i niesprawiedliwych ataków, to raczej sami protestujący. Podkreślenia wymaga też, że protest ten jest prowadzony w taki sposób, żeby nie naruszać interesów pacjentów, szczególnie wymagających pomocy medycznej w sytuacjach zagrożenia życia czy zdrowia.
Naczelna Rada Lekarska stwierdza, że nie ma podstaw, aby twierdzić, że działania osób biorących udział w proteście naruszają zobowiązania wynikające z zasad etyki lekarskiej.

Stanowisko Nr 17/17/VII
NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ
z dnia 27 października 2017 r.
w sprawie sprzeciwu wobec obniżania wymogów do uzyskania uprawnień do wykonywania zawodu lekarza albo lekarza dentysty na terenie Rzeczpospolitej Polskiej
W związku z niedawnymi publicznymi wypowiedziami Ministra Zdrowia wskazującymi, iż prowadzone są prace nad zmianami zasad i wymogów uzyskania w Polsce uprawnień do wykonywania zawodu lekarza albo lekarza dentysty przez osoby pochodzące z państw nie należących do Unii Europejskiej (dalej: UE), które miałyby na celu „poluzowanie przepisów w tym zakresie”, Naczelna Rada Lekarska mając na względzie przede wszystkim troskę o zapewnienie polskim pacjentom odpowiedniej jakości opieki zdrowotnej, sprzeciwia się planom obniżania poniżej bezpiecznego poziomu wymogów stawianych wobec osób ubiegających się o przyznanie prawa wykonywania zawodu w Polsce.

UZASADNIENIE
Przepisy związane z trybem nabywania w Polsce kwalifikacji do wykonywania zawodu lekarza albo lekarza dentysty bądź uznawania kwalifikacji nabytych za granicą mają na celu zapewnienie, że osoba uzyskująca w Polsce uprawnienie do wykonywania jednego z tych zawodów jest właściwie przygotowana do udzielania świadczeń zdrowotnych pacjentom i daje gwarancje prawidłowego i rzetelnego wykonywania zawodu.
Naczelna Rada Lekarska nie jest w żaden sposób przeciwna przyznawaniu uprawnień zawodowych lekarzom cudzoziemcom pod warunkiem, że spełniają niezbędne ku temu wymogi.
Naczelna Rada Lekarska stwierdza, że o ile w przypadku osób, które uzyskały kwalifikacje zawodowe lekarza albo lekarza dentysty w państwach UE obowiązuje system automatycznego uznawania tych kwalifikacji oparty na wspólnie określonych wymogach kształcenia, o tyle w przypadku osób, które odbyły studia medyczne poza UE, procedura prowadząca do uzyskania w Polsce wymaganych kwalifikacji do wykonywania zawodu odzwierciedla wymogi dotyczące absolwentów polskich uczelni, obejmując:
1. nostryfikację dyplomu przez polską uczelnię medyczną, polegającą na porównaniu programu odbytych studiów medycznych z programem studiów w Polsce,
2. odbycie stażu podyplomowego albo uznanie przez Ministra Zdrowia za równoważny stażu odbytego za granicą bądź nabytego za granicą doświadczenia zawodowego,
3. złożenie z wynikiem pozytywnym egzaminu państwowego – Lekarskiego Egzaminu Końcowego albo Lekarsko-Dentystycznego Egzaminu Końcowego.
Naczelna Rada Lekarska zdaje sobie przy tym sprawę, że procedury związane z uznaniem kwalifikacji uzyskanych poza UE mogą być czasochłonne i wiązać się z określonymi kosztami dla wnioskujących lekarzy. Dostrzegając w tym zakresie pole do pewnego usprawnienia tych procedur, Naczelna Rada Lekarska podkreśla, że nie może to skutkować zniesieniem wstępnej oceny przygotowania lekarza, który kształcił się poza UE, do wykonywania w Polsce zawodu zarówno od strony posiadanej wiedzy teoretycznej, jak i umiejętności praktycznych. Jest to jednocześnie zgodne z wymogami prawa unijnego, zgodnie z którym państwa członkowskie UE mogą, zgodnie z własnymi przepisami, uznawać kwalifikacje zawodowe zdobyte poza terytorium UE, jednakże uznawanie tych kwalifikacji powinno być w każdym przypadku uzależnione od spełnienia minimalnych wymogów w zakresie wykształcenia, przewidzianych dla danego zawodu.
Naczelna Rada Lekarska zauważa jednocześnie, że oprócz wymogów o charakterze kwalifikacyjnym warunkiem wykonywania w Polsce zawodu lekarza albo lekarza dentysty jest także odpowiednia znajomość języka polskiego, którą potwierdza się złożeniem egzaminu, oraz nienaganna postawa etyczna, którą należy wykazać zaświadczeniem o niekaralności z państwa pochodzenia. Również te wymogi są niezbędne do prawidłowego wykonywania zawodu.
Powyższe uwarunkowania wynikają ze specyfiki zawodów lekarza i lekarza dentysty i odpowiedzialności wiążącej się z ich wykonywaniem.
Należy podkreślić, że wszelkie prace nad przepisami regulującymi wymogi i procedury związane z dostępem do wykonywania w Polsce zawodów lekarza oraz lekarza dentysty, bez względu na to, czy miałyby dotyczyć obywateli polskich, obywateli innych państw członkowskich UE, czy cudzoziemców spoza UE, powinny być prowadzone w ścisłej współpracy z samorządem lekarskim, którego ustawowym zadaniem jest sprawowanie – w granicach i dla ochrony interesu publicznego – pieczy nad należytym i sumiennym wykonywaniem tych zawodów w Polsce, czego przejawem jest m. in. dbałość o to, aby osoby zamierzające te zawody w Polsce wykonywać we właściwy sposób wykazywały spełnianie niezbędnych wymogów, w szczególności wymogów kwalifikacyjnych. Brak takiej współpracy w przeszłości doprowadził m. in. do niczym nieuzasadnionej próby likwidacji stażu podyplomowego, co zostało w ubiegłym roku naprawione, lecz wymagało kolejnych nowelizacji ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty.
Na koniec, Naczelna Rada Lekarska stwierdza, że okres, w którym omawiana kwestia została podniesiona w publicznych wystąpieniach Ministra Zdrowia, jest niefortunny, biorąc pod uwagę aktualną sytuację w ochronie zdrowia – akcję protestacyjną zainicjowaną przez lekarzy rezydentów, szeroką dyskusję publiczną dotyczącą zdecydowanie niewystarczających nakładów na ochronę zdrowia oraz coraz bardziej odczuwalnego niedoboru personelu medycznego, w szczególności lekarzy. W tym kontekście zapowiedzi tego rodzaju zmiany przepisów, które nie były wcześniej omawiane z samorządem zawodowym lekarzy i lekarzy dentystów, mogą zostać odebrane jako z jednej strony próba nacisku na protestujących pracowników medycznych, z drugiej zaś jako plan uzupełniania niedoborów kadrowych pracownikami z innych, mniej zamożnych państw. Nie byłoby to właściwym rozwiązaniem problemów polskiej służby zdrowia, tym bardziej, że państwo polskie – czego samo się niejednokrotnie domagało – powinno postępować zgodnie z międzynarodowymi zaleceniami dotyczącymi etycznych zasad rekrutowania zagranicznych pracowników ochrony zdrowia.