Upoważnienie pacjenta do udzielania informacji innej osobie
Zasadą jest to, że lekarz może udzielić informacji o stanie zdrowia pacjenta innym osobom za zgodą pacjenta (lub jego przedstawiciela ustawowego). Lekarz jest zwolniony z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej, gdy przepisy konkretnych ustawy przewidują możliwość udzielenia informacji o stanie zdrowia pacjenta innym osobom lub instytucjom. Jednym z takich wyjątków jest upoważnienie pacjenta do udzielania informacji innej osobie.
Pacjent może dokonać upoważnienia w dowolnej formie, zatem także ustnie, pisemnie, czy elektronicznie poprzez Internetowe Konto Pacjenta. Obecne przepisy nakazują aby poinformować pacjenta przed złożeniem przez niego m.in. oświadczenia o upoważnieniu o możliwości złożenia go za pośrednictwem IKP, zaś oświadczenie złożone w inny sposób niż za pośrednictwem IKP należy zamieścić się w dokumentacji indywidualnej wewnętrznej. Powyższe oznacza, że w przypadku upoważnienia w drodze rozmowy należy sporządzić odpowiednią notatkę z przebiegu rozmowy, warto także poczynić stosowną adnotację w dokumentacji medycznej.
Powyższe oświadczenie pacjenta powinno zawierać co najmniej wskazanie imienia i nazwiska osoby upoważnionej oraz danych umożliwiających kontakt z tą osobą (np. numer telefonu, adres email).
W upoważnieniu pacjent może określić zakres upoważnienia (np. tylko do informacji związanej z pobytem na oddziale chirurgii ogólnej, w przychodni podstawowej opieki zdrowotnej), może także złożyć oświadczenie, że nie upoważnia nikogo do uzyskiwania informacji o swoim stanie zdrowia.
Ustawa wymaga odrębnych upoważnień: osobno do informacji o stanie zdrowia i udzielanych pacjentowi świadczeniach zdrowotnych i osobno do dostępu do dokumentacji medycznej.
Przepis nie ogranicza pacjenta co do ilości upoważnienia, może zatem upoważnić dowolną liczbę osób. Warto przypomnieć, że upoważnienie nie musi być udzielone krewnemu.
Pacjent w każdej chwili może odwołać swoje upoważnienie.
Lekarz nie powinien się domyślać zgody pacjenta na przekazanie informacji o stanie zdrowia innym osobom – konieczne jest złożenia przez pacjenta jasnego oświadczenia w tym zakresie. Sama obecność innej osoby podczas rozmowy z pacjentem, nie oznacza automatycznie, że pacjent chce, aby w obecności tej osoby „opowiadać” o jego stanie zdrowia.
Udzielenie informacji powinno nastąpić dopiero po weryfikacji i upewnieniu się, że mamy do czynienia z osobą uprawnioną. Nie należy się bać poprosić osobę upoważniona o okazanie dokumentu tożsamości ze zdjęciem w celu weryfikacji (także prawo jazdy, paszport). Ważne jest, aby informacja była udzielona wyłącznie w miejscach zapewniających zachowanie poufności, np. w gabinecie lekarskim, zabiegowym, czy konsultacyjnym. Niedopuszczalne jest przekazywanie jakichkolwiek informacji dot. stanu zdrowia w obecności osób postronnych, np. w windzie, na korytarzach, czy w pokojach odwiedzin.
adwokat Karol Kolankiewicz
Karol Kolankiewicz, adwokat; specjalizuje się w sprawach związanych z prawem medycznym i ochroną danych osobowych; nieprzerwanie do 2009r. prowadzi szkolenia z zakresu prawa medycznego, karnego oraz z zakresu ochrony danych medycznych; Współautor publikacji książkowych: „Kodeks Etyki Lekarskiej. Komentarz” (2021), „Prawo medyczne dla lekarzy. Wybrane zagadnienia” (2021), „Wykonywanie zawodów lekarza i pielęgniarki w Polsce przez medyków z Ukrainy. Poradnik dwujęzyczny” (2022), „Zgoda na leczenie i inne oświadczenia pacjenta. Wzory pism z omówieniem” (2023).