Zasadą jest to, że opłatę abonamentową uiszcza się za każdy odbiornik radiofoniczny i telewizyjny (art. 2 ust. 4 ustawy o opłatach abonamentowych z dnia 21 kwietnia 2005 r.), z góry do 25. dnia miesiąca, za który opłata jest należna (art. 3 ust. 4 ww. ustawy).
Trzeba zauważyć, że w związku ze stanem epidemii COVID-19 ustawodawca wprowadził w ustawie z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 […] przepis art. 15l ust. 1 pkt. 2, zgodnie z którym wstrzymuje się pobieranie od przedsiębiorców opłat abonamentowych RTV – w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. Warunkiem koniecznym jest posiadanie statusu płatnika opłat abonamentowych oraz uiszczenie ww. opłat za okresy rozliczeniowe przypadające przed dniem 8 marca 2020 r.
Od razu w tym miejscu trzeba jednak wskazać, że użyte w ww. przepisie określenie „wstrzymania pobierania” budzi wątpliwości interpretacyjne. Pojęcie to powinno być interpretowane jako zniesienie całkowite obowiązku uiszczania wynagrodzenia w okresie „stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii”. Może też jednak być intepretowane jedynie jako zawieszenie na określony czas („stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii”) poboru opłat z obowiązkiem ich uzupełnienia po upływie tych stanów. W interesie każdego wykonującego działalność leczniczą oraz wobec wypowiedzi medialnych przedstawicieli rządu pozostaje przyjęcie interpretacji pierwszej, tzn. zniesienie obowiązku uiszczenia opłat abonamentowych w czasie stanu epidemii.
Niezależnie od powyższego, ustawa przewiduje kilka wyjątków od powyższego obowiązku (art. 2 ust. 5 pkt. 2 ustawy o opłatach abonamentowych z dnia 21 kwietnia 2005 r.), w tym:
– wobec podmiotów leczniczych niebędących przedsiębiorcami w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej (samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej; jednostki budżetowe posiadające w strukturze organizacyjnej ambulatorium, ambulatorium z izbą chorych lub lekarza podstawowej opieki zdrowotnej; jednostki wojskowe w zakresie, w jakim wykonują działalność leczniczą);
– wobec sanatoriów, żłobków, a także domów pomocy społecznej
– w tym samym budynku, zespole budynków lub w samochodach będących w używaniu tych instytucji.
W takiej sytuacji uiszcza się tylko jedną z opłat niezależnie od liczby odbiorników.
Trzeba przypomnieć, że zgodnie z zapisami ww. ustawy każdy odbiornik należy zarejestrować we właściwej placówce pocztowej i wnieść stosowną opłatę. W przypadku stwierdzenia używania niezarejestrowanego odbiornika radiofonicznego lub telewizyjnego pobiera się opłatę „karną” w wysokości stanowiącej 30-krotność miesięcznej opłaty abonamentowej obowiązującej w dniu stwierdzenia używania niezarejestrowanego odbiornika (art. 5 ust. 3 ww. ustawy), nadto należy uiścić „zwykłą” opłatę abonamentową za okres od dnia stwierdzenia używania niezarejestrowanego urządzenia (art. 5 ust. 4 ww. ustawy). W przypadku opóźnienia w uiszczaniu opłaty abonamentowej naliczane są odsetki w wysokości jak dla zaległości podatkowych (w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa), zaś egzekucja należności odbywa się w drodze przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tj. prowadzi ją administracja skarbowa na podstawie wystawionego przez siebie tytułu wykonawczego, po uprzednim upomnieniu).
Na koniec trzeba wskazać, że ustawa przewiduje (art. 10 ust. 1 ww. ustawy) w wyjątkowych sytuacjach – jeżeli przemawiają za tym szczególne względy społeczne lub przypadki losowe – możliwość umorzenia lub rozłożenia na raty zaległości w płatności opłat abonamentowych, odsetek za zwłokę w ich uiszczaniu, opłatę „karną” (30-krotność miesięcznej opłaty abonamentowej) przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji. Trzeba jednak zauważyć, że złożenie takiego wniosku o umorzeniu w istocie będzie uznane za przyznanie przez dany podmiot, że ww. opłaty były należne, a jedynie wyjątkowość sytuacji powinna skłaniać do ich umorzenia. Po ewentualnym uzyskaniu pozytywnej decyzji KRRIT należy złożyć w placówce pocztowej dokument stwierdzający umorzenie lub rozłożenie na raty należności, w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania (art. 10 ust. 3 ww. ustawy)
Karol Kolankiewicz – adwokat, od 2008 roku nieprzerwanie świadczy pomoc prawną dla Okręgowej Izby Lekarskiej w Gdańsku; specjalizuje się w sprawach związanych z prawem medycznym i ochroną danych osobowych, jak również w sprawach karnych, odszkodowawczych oraz związanych z ochroną dóbr osobistych; prowadzi szkolenia z zakresu prawa medycznego, karnego oraz z zakresu ochrony danych medycznych.