Czy można edytować DNA jak tekst w edytorze? Jak wygląda przyszłość farmacji w dobie biotechnologii? Czy alkohol, nawet w małych dawkach, naprawdę szkodzi? Odpowiedzi na te pytania poszukiwano podczas kolejnej edycji Młodzieżowych Spotkań z Medycyną, które odbyły się 11 lutego 2025 roku na Gdańskim Uniwersytecie Medycznym.

Wydarzenie, organizowane od wielu lat przez Okręgową Izbę Lekarską we współpracy z Gdańskim Uniwersytetem Medycznym, zgromadziło ponad 800 uczestników - zarówno na miejscu, jak i przed ekranami komputerów. Młodzi pasjonaci nauki mieli okazję wysłuchać fascynujących wykładów i spotkać ekspertów, którzy na co dzień kształtują przyszłość medycyny.

CRISPR-Cas9 - narzędzie, które zmienia naukę

Jako pierwsze na scenie pojawiły się Amelia Kowalska i Wiktoria Szornack, uczennice XIX LO w Gdańsku, które opowiedziały o jednej z największych rewolucji w genetyce - technologii CRISPR-Cas9. Metoda ta pozwala na precyzyjne modyfikowanie DNA, co otwiera zupełnie nowe możliwości w leczeniu chorób genetycznych.

 - Jeszcze kilkadziesiąt lat temu wydawało się to science fiction - dziś jesteśmy w stanie edytować geny w laboratorium - mówiła Wiktoria Szornack. Amelia Kowalska dodała: „To ogromny przełom. Dzięki tej technologii możemy eliminować choroby dziedziczne, a nawet projektować odporność na niektóre infekcje. Ale musimy pamiętać o odpowiedzialnym wykorzystaniu tej wiedzy.”

CRISPR-Cas9 to temat budzący ogromne nadzieje, ale i kontrowersje. Niektóre kraje już rozpoczęły badania nad zastosowaniem tej metody w terapiach genowych, jednak naukowcy ostrzegają przed etycznymi konsekwencjami związanymi z ingerencją w ludzki genom.

Następnie wystąpiły reprezentantki II LO w Sopocie, Blanka Nagórska i Helena Wąsowska, które zaprezentowały referat poświęcony chorobom rzadkim. Omówiły w nich schorzenia, które niezwykle rzadko występują w populacji w skali globalnej. - Wiele z nich ma podłoże genetyczne, często o nieznanej etiologii. Dlatego też nowoczesne badania nad tymi chorobami, wykorzystujące m.in. technologię CRISPR-Cas9, mogą przyczynić się nie tylko do lepszego ich poznania, ale też docelowo do leczenia - mówiła Blanka Nagórska.

Farmacja - nauka i misja dla przyszłych pokoleń

Kolejną prelekcję wygłosił prof. Michał Markuszewski, rektor GUMed i ekspert w dziedzinie farmacji. Podkreślił, że farmaceuci to nie tylko osoby wydające leki w aptekach, ale również badacze, którzy mają kluczowy wpływ na rozwój nowoczesnej medycyny.

- Ignacy Łukasiewicz nie tylko stworzył przemysł naftowy, ale także zajmował się farmacją. Alfred Łukowski był prekursorem badań antydopingowych. Farmaceuci to naukowcy, którzy od zawsze wyznaczali nowe kierunki w medycynie - mówił prof. Markuszewski.

W swoim wykładzie zwrócił również uwagę na rozwój biotechnologii i leków nowej generacji. W Polsce prowadzone są innowacyjne badania nad nowymi terapiami, a współczesna farmacja łączy naukę, technologię i etykę, by sprostać wyzwaniom współczesnej medycyny.

- Każdy lek, który trafia na rynek, to efekt lat pracy setek naukowców. Medycyna to nieustanna walka z czasem, chorobami i ograniczeniami ludzkiego ciała - podsumował rektor GUMed.

Alkohol - cichy zabójca zdrowia publicznego

Czy lampka wina do obiadu naprawdę szkodzi? Dr hab. Daniel Śliż z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego nie pozostawił złudzeń: nie istnieje bezpieczna dawka alkoholu.

- Przeciętny Polak spożywa rocznie 10 litrów czystego alkoholu. To ogromne zagrożenie dla zdrowia publicznego - podkreślał ekspert. Przytoczył badania, które pokazują, że nawet niewielkie ilości alkoholu mogą prowadzić do rozwoju chorób nowotworowych, zaburzeń poznawczych i schorzeń sercowo-naczyniowych.

Daniel Śliż rozprawił się również z popularnym mitem o prozdrowotnych właściwościach czerwonego wina. - Nie ma dowodów na to, że alkohol działa korzystnie na serce. To mit, który przez lata był powtarzany, ale współczesna nauka pokazuje, że każda ilość alkoholu niesie ryzyko - tłumaczył.

Ekspert podkreślił, że zmiana społecznego podejścia do alkoholu jest kluczowa dla zdrowia przyszłych pokoleń. - Musimy przestać traktować alkohol jako coś oczywistego. To substancja toksyczna, której skutki odczuwamy na poziomie całego organizmu - podsumował.

Medycyna przyszłości w rękach młodych

Młodzieżowe Spotkania z Medycyną to nie tylko okazja do zdobycia wiedzy, ale również inspiracja dla przyszłych lekarzy, farmaceutów i naukowców. Pytania zadawane w sesji dyskusyjnej pokazały, że genetyka, farmacja i zdrowy styl życia to tematy, które młodzi ludzie traktują z powagą i zaangażowaniem.

- Każda praca naukowa to praca nierutynowa. Nauka to pasja i misja, która zmienia świat. Dlatego zapraszam was do studiowania – podsumował prof. Markuszewski. Spotkanie udowodniło, że medycyna przyszłości kształtuje się już dziś.

Autorem zdjęć jest Paweł Sudara z GUMed

Piotr Piotrowski