Pacjenci, którzy zdecydują się na leczenie w krajach Unii Europejskiej – choć zgodnie z unijną dyrektywą już od 25 października br mają do tego prawo – o zwrot kosztów leczenia będą najprawdopodobniej musieli walczyć przed sądem. I mają szanse na wygranie sprawy.  


Przypomnijmy: Rada Ministrów na posiedzeniu w dniu 24 września 2013r. przyjęła założenia do projektu o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o działalności leczniczej mającej na celu wdrożenie do polskiego porządku prawnego przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/24/UE w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej.

Należy przypomnieć, że zgodnie z art. 21 ust. 1 dyrektywy 2011/24/UE państwa członkowskie zobowiązały się wprowadzić w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania dyrektywy najpóźniej do dnia 25 października 2013 r. Biorąc pod uwagę fakt, iż dyrektywa została uchwalona 9 marca 2011r. polskie władze przez okres 2,5 roku nie były w stanie wprowadzić jakichkolwiek zmian legislacyjnych mających na celu implementację przepisów dyrektywy. Dotychczas, na miesiąc przed wejściem w życie dyrektywy, uchwalono jedynie założenia do zmiany ustawy. Wydaje się, że nie ma szans na pełną implementację dyrektywy jeszcze w tym roku. Konsekwencje takiego stanu rzeczy mogą być bardzo zróżnicowane.

Z jednej strony nie wdrożenie przepisów dyrektywy w zakładanym czasie może skutkować wszczęciem przez Komisję Europejską postępowania w zakresie naruszenia zobowiązań traktatowych nałożonych na nasz kraj. Z drugiej strony należy pamiętać, że zgodnie z dotychczasowym orzecznictwem Trybunał Unii Europejskiej w wypadku zaniechania po stronie państwa członkowskiego implementacji dyrektywy, powinna być ona stosowana bezpośrednio, jeśli jej przepisy są bezwarunkowe oraz wystarczająco jasne i precyzyjne (wyrok TWE z dnia 4 grudnia 1974r. C-41/74 Yvonne Van Duyn). Konsekwencją zaniechania legislacyjnego polskiego ustawodawcy będzie zatem możliwość bezpośredniego stosowania dyrektywy 2011/24/UE od dnia 26 października 2013r.

Ministerstwo Zdrowia już zapowiedziało jednak, że nie zamierza finansować świadczeń planowych udzielanych po 25 października 2013r. w innych państwach Unii Europejskiej. Najpewniej zatem zainteresowani pacjenci będą musieli o swoje walczyć przed sądem, przy czym zdecydowanie nie stoją na straconej pozycji.

Damian Konieczny Biuro Prawne OIL w Gdańsku

Założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o działalności leczniczej, przedłożone przez ministra zdrowia osb z zd_material prasowy_v1.pdf